Geen enkel universiteitsblad heeft de kwaliteit en journalistieke vrijheid van Folia, wordt in Amsterdam wel gedacht. In 75 jaar groeide het blad niet alleen uit tot een populaire universitaire nieuwsbron voor studenten, het werd ook een belangrijke leerschool voor Nederlandse journalisten. ‘Er is weinig dat ik daar niet heb geleerd.’
Is Folia een goede journalistieke leerschool? Als je kijkt naar de lange lijst van oudredacteuren en medewerkers zou je zeggen van wel. Sommigen zijn BN’ers geworden. Denk bijvoorbeeld aan Beau van Erven Dorens, Joris Luyendijk en Paulien Cornelisse. Dat komt mede omdat zij ooit als leerling-redacteur voor ‘dat universiteitsblaadje’ hebben geschreven. Dit najaar bestaat Folia 75 jaar. Het wordt inmiddels niet meer gedrukt, de redacteuren van nu posten op folia.nl. Over het vertrek van de universiteitssecretaris, de schorsing van Laurens Buijs en het gebruik van plastic koffiebekertjes. De inhoud van het blad telt, de artikelen zijn van hoge kwaliteit en daarbij is er de prettige bijkomstigheid voor elke student-redacteur: Folia betaalt.
In Amsterdam wordt – wellicht niet geheel ten onrechte – gedacht dat geen enkel universiteitsblad in Nederland de kwaliteit en de journalistieke vrijheid van Folia heeft. Dat was niet altijd het geval. Lang was Folia een blad vol tekst en met weinig plaatjes. De oudste jaargangen werden met name geschreven voor en door hoogleraren. Bob Dickhout (redacteur 1949-1952): ‘Folia was eigenlijk een saai blad’. Maar wel heel nuttig, want het vermeldde ook welke films in studentenbioscoop Kriterion werden vertoond. Zelf schreef Dickhout maar mondjesmaat in Folia, hij ging niet op zoek naar nieuws.
Is Folia een goede journalistieke leerschool? Als je kijkt naar de lange lijst van oudredacteuren en medewerkers zou je zeggen van wel. Sommigen zijn BN’ers geworden. Denk bijvoorbeeld aan Beau van Erven Dorens, Joris Luyendijk en Paulien Cornelisse. Dat komt mede omdat zij ooit als leerling-redacteur voor ‘dat universiteitsblaadje’ hebben geschreven. Dit najaar bestaat Folia 75 jaar. Het wordt inmiddels niet meer gedrukt, de redacteuren van nu posten op folia.nl. Over het vertrek van de universiteitssecretaris, de schorsing van Laurens Buijs en het gebruik van plastic koffiebekertjes. De inhoud van het blad telt, de artikelen zijn van hoge kwaliteit en daarbij is er de prettige bijkomstigheid voor elke student-redacteur: Folia betaalt.
In Amsterdam wordt – wellicht niet geheel ten onrechte – gedacht dat geen enkel universiteitsblad in Nederland de kwaliteit en de journalistieke vrijheid van Folia heeft. Dat was niet altijd het geval. Lang was Folia een blad vol tekst en met weinig plaatjes. De oudste jaargangen werden met name geschreven voor en door hoogleraren. Bob Dickhout (redacteur 1949-1952): ‘Folia was eigenlijk een saai blad’. Maar wel heel nuttig, want het vermeldde ook welke films in studentenbioscoop Kriterion werden vertoond. Zelf schreef Dickhout maar mondjesmaat in Folia, hij ging niet op zoek naar nieuws.
‘De oudste jaargangen werden met name geschreven voor en door hoogleraren’
Het blad veranderde in de jaren zestig: de universitaire gemeenschap groeide, de studenten werden kritischer en de maatschappelijke verhoudingen veranderden. Joost Smiers werd als vertegenwoordiger van de ASVA eind jaren zestig redacteur van Folia. Hij wilde met name journalist zijn. De gelegenheid diende zich vrijwel meteen aan met de bezetting van het Maagdenhuis in 1969. Smiers zat in het gebouw en was zowel bezetter als journalist. Hij merkte direct het tegenstrijdige van zijn aanwezigheid. Als nieuwsjager had hij andere belangen dan als actievoerder. ‘Engagement heeft een grens’, zegt hij daar nu over. Smiers bleef zo’n vijf jaar bij Folia. Uiteindelijk koos hij voor een promotie en een aanstelling aan de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht.
Veel vaker echter bleven de redacteuren van Folia de journalistiek trouw. Het waren studenten die niet alleen hoorcolleges en werkgroepen wilden volgen en wisten: Bij Folia leer je het vak, Ton Elias (redacteur van 1977 tot 1982): ‘Ik leerde er bondig schrijven, bladmanagement, budgettering en onafhankelijk blijven.’ Ewoud Sanders (1982-1985) was zo groen als gras toen hij bij Folia stage ging lopen, om zo de journalistiek in te gaan. ‘Langs de academische route, want een bezoekje aan de School voor Journalistiek was me niet bevallen.’Ook Arjen Fortuin (1996-1999) tikte er zijn vingers blauw. ‘Er is weinig dat ik daar niet heb geleerd.’ Elias vervolgde zijn carrière bij diverse Haagse redacties om uiteindelijk Tweede Kamerlid te worden. Sanders kreeg zijn Woordhoek in de NRC en won in 2021 de Groenman-taalprijs vanwege zijn liefde voor en kennis van de Nederlandse taal. Arjen Fortuin werd literair redacteur en is nu de ombudsman van de NRC.
‘Folia heeft me alles gebracht wat ik nu heb’
Het is niet alleen de schrijvende pers voor wie Folia een goede leerschool is. Guido van Driel studeerde in de jaren tachtig geschiedenis en tekende voor de lol cartoons. Toenmalig hoofdredacteur Sjaak Priester vond het een leuk idee als hij dat voor Folia zou doen. En zo ontving de autodidact Van Driel elke dinsdag in Café de Zwart de tekst waarbij hij een tekening moest maken. Hij leerde er de portee van een artikel in één tekening te vangen. Bijna twintig jaar tekende Van Driel voor Folia. Zijn studie maakte hij af, maar hij werd striptekenaar en filmregisseur. Hij won de Stripschappenning en zijn derde speelfilm kwam dit jaar uit.
Was Folia lange tijd vooral een blad dat door mannen werd gemaakt, vanaf de jaren zeventig werkten er steeds meer vrouwen op de redactie. En hoewel er nog nooit een vrouw het hoofdredacteurschap vervulde, bestaat het merendeel van de redactieleden tegenwoordig uit vrouwen. Ook zij blijven na hun afscheid journalistiek actief. Annet Muijen (1979-1984) bijvoorbeeld heeft een lange carrière bij media van het AMC, Mariken Smit (1993-1998) kwam na de Volkskrant bij Trouw terecht als chef nieuwsdienst. En Aaf Brandt Corstius heeft inmiddels voor bijna elke krant en magazine wel geschreven. In 2012 liet zij weten, tijdens een gasthoofdredacteurschap van Folia, dat ze samen met haar broer Jelle vervulde: ‘Folia heeft me alles gebracht wat ik nu heb.’
Guido van Driel tekende in 2000 voor Folia de gevolgen van de Bolognaverklaring. Aan de Nederlandse universiteiten werd na de ondertekening van deze Europese verklaring de bachelor-masterstructuur ingevoerd.
De feestelijkheden rond het 75-jarig bestaan van Folia, inclusief een papieren jubileumeditie, worden mede mogelijk gemaakt door een bijdrage van het Amsterdams Universiteitsfonds.
Benieuwd geworden naar het meest recente universiteitsnieuws? Ga naar Folia.nl en neem een gratis abonnement op de wekelijkse nieuwsbrief.
Het blad veranderde in de jaren zestig: de universitaire gemeenschap groeide, de studenten werden kritischer en de maatschappelijke verhoudingen veranderden. Joost Smiers werd als vertegenwoordiger van de ASVA eind jaren zestig redacteur van Folia. Hij wilde met name journalist zijn. De gelegenheid diende zich vrijwel meteen aan met de bezetting van het Maagdenhuis in 1969. Smiers zat in het gebouw en was zowel bezetter als journalist. Hij merkte direct het tegenstrijdige van zijn aanwezigheid. Als nieuwsjager had hij andere belangen dan als actievoerder. ‘Engagement heeft een grens’, zegt hij daar nu over. Smiers bleef zo’n vijf jaar bij Folia. Uiteindelijk koos hij voor een promotie en een aanstelling aan de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht.
Veel vaker echter bleven de redacteuren van Folia de journalistiek trouw. Het waren studenten die niet alleen hoorcolleges en werkgroepen wilden volgen en wisten: Bij Folia leer je het vak, Ton Elias (redacteur van 1977 tot 1982): ‘Ik leerde er bondig schrijven, bladmanagement, budgettering en onafhankelijk blijven.’ Ewoud Sanders (1982-1985) was zo groen als gras toen hij bij Folia stage ging lopen, om zo de journalistiek in te gaan. ‘Langs de academische route, want een bezoekje aan de School voor Journalistiek was me niet bevallen.’ Ook Arjen Fortuin (1996-1999) tikte er zijn vingers blauw. ‘Er is weinig dat ik daar niet heb geleerd.’ Elias vervolgde zijn carrière bij diverse Haagse redacties om uiteindelijk Tweede Kamerlid te worden. Sanders kreeg zijn Woordhoek in de NRC en won in 2021 de Groenman-taalprijs vanwege zijn liefde voor en kennis van de Nederlandse taal. Arjen Fortuin werd literair redacteur en is nu de ombudsman van de NRC.
Het is niet alleen de schrijvende pers voor wie Folia een goede leerschool is. Guido van Driel studeerde in de jaren tachtig geschiedenis en tekende voor de lol cartoons. Toenmalig hoofdredacteur Sjaak Priester vond het een leuk idee als hij dat voor Folia zou doen. En zo ontving de autodidact Van Driel elke dinsdag in Café de Zwart de tekst waarbij hij een tekening moest maken. Hij leerde er de portee van een artikel in één tekening te vangen. Bijna twintig jaar tekende Van Driel voor Folia. Zijn studie maakte hij af, maar hij werd striptekenaar en filmregisseur. Hij won de Stripschappenning en zijn derde speelfilm kwam dit jaar uit.
Guido van Driel tekende in 2000 voor Folia de gevolgen van de Bolognaverklaring. Aan de Nederlandse universiteiten werd na de ondertekening van deze Europese verklaring de bachelor-masterstructuur ingevoerd.
Was Folia lange tijd vooral een blad dat door mannen werd gemaakt, vanaf de jaren zeventig werkten er steeds meer vrouwen op de redactie. En hoewel er nog nooit een vrouw het hoofdredacteurschap vervulde, bestaat het merendeel van de redactieleden tegenwoordig uit vrouwen. Ook zij blijven na hun afscheid journalistiek actief. Annet Muijen (1979-1984) bijvoorbeeld heeft een lange carrière bij media van het AMC, Mariken Smit (1993-1998) kwam na de Volkskrant bij Trouw terecht als chef nieuwsdienst. En Aaf Brandt Corstius heeft inmiddels voor bijna elke krant en magazine wel geschreven. In 2012 liet zij weten, tijdens een gasthoofdredacteurschap van Folia, dat ze samen met haar broer Jelle vervulde: ‘Folia heeft me alles gebracht wat ik nu heb.’
De feestelijkheden rond het 75-jarig bestaan van Folia, inclusief een papieren jubileumeditie, worden mede mogelijk gemaakt door een bijdrage van het Amsterdams Universiteitsfonds.
Benieuwd geworden naar het meest recente universiteitsnieuws? Ga naar Folia.nl en neem een gratis abonnement op de wekelijkse nieuwsbrief.